Vještačka inteligncija omogućila je naučnicima da naprave značajan pomak u dešifrovanju misterioznog drevnog teksta, što se pokušava već vijekovima.
Vojničev manuskript, ručno napisan kodeks u nepoznatom sistemu pisanja, datira iz 15. vijeka. Do sada niko nije uspio da dešifruje tekst koji je veoma poznat slučaj u istoriji kriptografije, iako je to pokušavano od 19. vijeka, kada je manuskript i pronađen.
Naučnici sa Univerziteta Alberta primijenili su vještačku inteligenciju sa ciljen da otkriju porijeklo jezika kojim je rukopis napravljen.
Uz pomoć algoritama koje su koristili, otkriveno je da je najvjerovatnije riječ o hebrejskom jeziku.
“To je bilo iznenađujuće“, rekao je profesor Greg Kondrak koji vodi ovo istraživanje.
“Samo saznanje ‘ovo je hebrejsi’ je prvi korak. Sljedeći bio je dešifrovati ga“.
Za dešifrovanje su upotrebili jedan algoritam. Pretpostavili su da manuskript čine algaframi ili anagrami po abecednom redu. Koristeći algoritme napravljene da dešifruju takve zagonetke, profesor Kondrak i njegov student Bredli Hauer uspjeli su da uz pomoć hebrejskog dešifruju veliki broj riječi.
“Ispostavilo se da je više od 80 odsto riječi iz hebrejskog riječnika, ali nismo pronašli kakav smisao imaju zajedno“, dodaje Kondrak.
Za pomoć su se obratili stručnjaku za hebrejski jezik, profesoru Moše Kopelu. Nakon prvog analiziranja, Kopel je ustanovio da nisu u pitanju smislene rečenice, ali nakon nekoliko korekcija i uz pomoć Guglovog prevodioca, dobili su rezultat.
“Ona je davala preporuke svešteniku, čovjeku iz kuće, meni i ljudima“, pisalo je.
“Jako čudna rečenica da se njome započne manuskript, ali definitivno ima smisla“, prokomentarisao je Kondrak.
Rezultati istraživanja objavljeni su u časopisu Transactions of the Association of Computational Linguistics.
Iako će najveću pomoć pružiti profesori istorije i poznavaoci hebrejskog, profesor Kondrak vjeruje u mogućnost kompjutera i vještačke inteligencije radujući se dešifrovanju ostalih spisa.
https://www.youtube.com/watch?v=9NvJDHl_i2Y
(B92)