Mandinke, poznate i kao Malinke, su narod iz zapadne Afrike, koji se širio preko delova Gvineje, Obale Slonovače, Malija, Senegala i Gvineje Bisao. Sa populacijom od oko 11 miliona stanovnika, Mandinke su najpoznatiji pripadnici Mandi, zapadnosudanskog naroda.
Njihovi preci vode poreklo iz jednog od napoznatijih carstava srednjovekovnih afričkih kraljevstava – onog u Maliju. Osnovao ga je oko 1235. godine u zapadnoj Africi ratnički kralj Sundiata, a svoj vrhunac dostiglo je u 14. veku u vreme vladavine njegovog potomka po imenu Mansa Musa. Bogatstvo Malija poticalo je od rudnika i transsaharske trgovine te doprinelo njegovoj dominaciji nad okolnim narodima. Početkom 16. veka, desetine hiljada Mandinki su zarobljeni i poslati u Ameriku kao robovi. Od oko 388.000 Afrikanaca koji su završili tamo kao rezultat trgovine robovima, 24 odsto njih bili su s područja zapadne Afrike koje obuhvata Senegal, gambijske reke i zemlju između njih.
Mansa Musa, vladar Malijskog carstva Foto: Wikipedia Commons/Abraham Cresques of Mallorca
Američki pisac i novinar Aleks Hejli je 1976. godine, nakon višegodišnjeg istraživanja, izdao roman Koreni: Saga američke porodice, koji opisuje životni put Kunta Kinte, mladog Mandinke koji je u 18. veku otet iz Gambije i završio kao rob u Severnoj Americi. Radnja romana prati njegove neuspešne pokušaje bega, nakon kojih će za kaznu biti obogaljen, a potom nastojanje da zasnuje porodicu i svojim potomcima prenese tradiciju i kulturu svoje postojbine. Hejlijev roman je umnogome doprineo popularnosti Mandinki, a na osnovu njega je 1977. snimljena i serija Koreni, koja je ostvarila ogroman uspeh. Neke Mandinke bile su primorane da u 12. veku iz animizma pređu u islam, pa su danas više od 95 njih muslimani. Većina stanovništva je siromašna i njihova egzistencija zavisi isključivo od poljoprivrede, što je izuzetno naporno za žene, od kojih se, pored fizičkog rada, očekuje da budu uzorne supruge i majke. Tradicionalni običaji uključuju ugovorene brakove, obrezivanje dečaka i devojčica, kao i poligamiju. Muškarcu je dozvoljeno da ima do četiri žene, ali se mora podjednako brinuti o svakoj od njih. Prva žena ima autoritet nad svima ostalima, s kojima mora da živi u slozi, makar površno. Njihovi muževi uglavnom rade kao krojači, mesari, taksisti i stolari, a one su vezane za kuću i rad na poljima.
Obrazovanje je kod Mandinki slabo razvijeno – tek ih je oko 10 odsto pismeno. No, i pored toga, dosta su informisani o svojoj istorijji. Tome su doprinela usmena predanja i pesme koji su se prenosile s generacije na generaciju. Priče o selima i istoriji često su praćene muzikom, a jednim od tradicionalnih instrumenata smatra se kora, koja je nalik harfi. Međutim, vremenom je izgubila na značaju i iako se ostavlja u nasleđe budućim muzičarima, danas se prvenstveno koristi da razonodi turiste.
Izvor: Kafenisanje.rs
